Jastrzębia Góra

Aktualności, atrakcje, noclegi i kwatery w Jastrzębiej Górze

90 lat Jastrzębiej Góry – numer specjalny Ratusza

27-06-2011

Zapraszamy Państwa do zapoznania się z elektronicznym wydaniem specjalnego biuletynu Ratusz, w całości poświęconego Jastrzębiej Górze z okazji jej 90-lecia.

W numerze artykuły poświęcone m.in.:
- dziejom Jastrzębiej Góry
- historii Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w J. Górze
- Towarzystwu Miłośników Jastrzębiej Góry
- Fundacji Rozwoju Jastrzębiej Góry
- Zrzeszeniu Kaszubsko - Pomorskiemu o/ Jastrzębia Góra
- Ochotniczej Straży Pożarnej z Jastrzębiej Góry

Zapraszamy do pobrania najnowszego biuletynu ze strony Gminy Władysławowo pod adresem: pobierz biuletyn

Oto dział z Ratusz  opisujący powstanie Jastrzębiej Góry:

Nazwa Jastrzębia Góra pojawiła się po raz pierwszy pod koniec XVIII wieku na mapie Schrottera. Powtórnie znalazła się w 1848 roku na mapie tzw. „Terytorium Pilense”. Była to jednakże nazwa niemiecka Habichtsberg – w tłumaczeniu na język polski Jastrzębia Góra,    a dotyczyła nazwy najwyższego wzniesienia 67,8 m n.p.m. na Kępie Swarzewskiej. Polska nazwa znana jest dopiero po 1920 roku.
Na terenie dzisiejszej Jastrzębiej Góry nie było żadnego zabudowania. Data 10 luty 1920 rok jest dla Jastrzębiej Góry bardzo ważna. W uroczystościach Zaślubin Polski z Morzem w Pucku, w asyście generała Józefa Hallera i jego żołnierzy byli zasłużeni dla kraju ludzie, między innymi Stanisław Wojciechowski – minister spraw    wewnętrznych,    późniejszy    prezydent    RP ,    kontradmirał Kazimierz Porębski, Antoni Abraham – działacz kaszubski, Ignacy Daszyński – minister spraw zagranicznych, Wincenty Witos – wicepremier.
Były delegacje miast polskich, duchowieństwa, a także wielu bogatych Polaków. Wśród zaproszonych gości znalazł się inż. Jerzy Osmołowski z Warszawy. Pierwszym właścicielem terenu był gospodarz pan Radtke z Tupadeł, który w okresie zaborów został zmuszony do sprzedania swojej własności niemieckiemu właścicielowi folwarku w Mieroszynie Hannemanowi.
Zauroczony wspaniałym, dzikim, nadmorskim krajobrazem inż. Osmołowski kupił od Niemca dla żony najpiękniejsze działki na wysokiej skarpie nad Bałtykiem.

Wspólnie z gen. Rozwadowskim i p. Makamowskim założył spółkę „ Jastgór” i stanął na jej czele. W 1921 roku spółka ta wykupiła od Hannemana wszystkie działki dzisiejszej Jastrzębiej Góry zachodniej (do Drogi Rybackiej ). Inż. Osmołowski nadał nazwę powstającej letniskowej osadzie i zarejestrował ją jako Jastrzębią Górę - pochodzącą od nazwy pobliskiego wzniesienia i krążących nad nią drapieżnych ptaków. Do dziś starsza miejscowa ludność kaszubska używa nazwy „Pilice”. Pierwszy dom o nazwie „Kaszubka” wybudował w latach 1921-1922 p. Szymański.
Drewniany budynek    z dwuspadowym wysokim dachem stoi do dziś w swoim pierwotnym kształcie przy ulicy Królewskiej. Na zapleczu „Kaszubki” powstało drugie zabudowanie wzniesione przez Kazimierza Pawlowicza, dom ten spłonął w styczniu 2005 roku, ale został odbudowany według pierwotnego wzoru. Trzeci budynek wzniósł w 1921 roku Niemiec Winkenhagen w pobliżu skarpy nad morzem, było to zabudowanie drewniane, parterowe. W 1924 roku księża Jezuici odkupili od spółki budynek wraz z przyległym terenem, powstała tu kaplica pw. św. Andrzeja Boboli.
Od 1967 roku kaplica stała się parafialną, poprzednio mieszkańcy
Jastrzębia Góra - Pierwsze domy w Jastrzębiej Górze. Fot. Leonard Durczykiewicz (Lata 30-te)
Oko”. Integralną częścią Jastrzębiej Góry jest Lisi Jar. Nazwa terenu pochodzi od znajdującego się w tym miejscu polodowcowego wąwozu. Dawna własność gospodarza z Tupadeł Antoniego Białka wykupiona została przez mieszkańca Warszawy, posła na sejm, hrabiego Aleksandra de Rosset, który zmienił starą, kaszubską nazwę „Lesi Dol” na polską nazwę „Lisi Jar”. Hrabia wybudował nad morzem piękną i nowoczesną, jak na ówczesne czasy, willę o nazwie Willa de Rosset – zwana dziś „Rosetówką”. Dojazd do Lisiego Jaru i Jastrzębiej Góry utrudniały ciężkie do przebycia wąwozy. Hrabia de Rosset wystąpił z inicjatywą budowy pierwszej drogi bitej wiodącej od stacji kolejowej "Wielka Wieś – Hallerowo" do Jastrzębiej Góry. W II połowie 1928 roku rozpoczęto budowę drogi z kostki bazaltowej sprowadzanej częściowo z Wołynia, a częściowo ze Szwecji. W lipcu 1930 roku w asyście 4 kompanii wojska odbyło się uroczyste otwarcie drogi, którą nazywano różnie –
Jastrzębia Góra - Skwer w Jastrzębiej Górze. Fot. J. Siudecki (1979 r.)
„Bulwarem Nadmorskim’ „Droga ku Słońcu”, „ Promenadą” a nawet "Autostradą". Przy bulwarze Aleksander de Rosset postawił pierwsze w Polsce schroniska turystyczne nad morzem – gospodę na 11 miejsc, którą nazwał „Nad Lisim Jarem”, a naprzeciwko gospody    po drugiej stronie bulwaru obelisk z tablicą pamiątkową upamiętniającą lądowanie na tym terenie polskiego króla Zygmunta III Wazy. Król został uratowany z topieli przez rybaków z Tupadeł i Chłapowa przy tzw. „Rozewskim Haku”. Uroczyste otwarcie obu obiektów nastąpiło w lipcu 1932 roku w obecności prezydenta Ignacego Mościckiego przyjaciela hrabiego de Rosseta.
Jastrzębia Góra - Pensjonat Pilice (Lata 30-te)
należeli do parafii Strzelno odległej o 6 km. Inż. Osmołowski wybudował w Jastrzębiej Górze własnym sumptem 7 zabudowań, z których największy rozgłos w 1930 roku zdobył „Bałtyk”. Postawiony na skarpie morskiej jako „Dom Zdrojowy” dysponował 53 pokojami i basenami kąpielowymi, do których doprowadzono wodę z Bałtyku. W 1945 roku Niemcy wysadzili go w powietrze, a po wojnie został odbudowany przez nowego właściciela – Ministerstwo Finansów, oddany do użytku w 1959 roku z zachowaniem dawnej nazwy „Bałtyk”. W 1938 roku spółka „Jastgór” wybudowała wieżę wyciągową o nazwie „Światowid”, która miała zwozić wczasowiczów ze skarpy na plażę i wwozić do góry. Nie zdążono jej jednak wyposażyć w silnik, gdyż na przeszkodzie stanął wybuch II wojny światowej. Po wojnie winda ruszyła 15 sierpnia 1966 roku, stanowiąc niemałą atrakcję. Funkcjonowała jednak bardzo krótko. Brak pieniędzy na konserwację oraz erozyjna działalność, jak i wody gruntowe spowodowały około 1,5    metrowe    odchylenie    się    wieży.    Niekonserwowana    i niezabezpieczona, narażona na szalejące wiatry i sztormy w nocy z 6 na 7 stycznia 1971 roku runęła na plażę. Tereny dzisiejszej Jastrzębiej Góry wschodniej w późniejszych latach dwudziestych zostały zakupione od gospodarza z Tupadeł p. Dettlaffa przez warszawską spółkę „Jasne Wybrzeże”. Pierwsze domy wybudowane przez spółkę to: pensjonat „Kaszubski” – murowany z cegieł budynek wraz z przyległym terenem kupił od spółki Augustyn Krukowski ( główny budowniczy spółki), który od 1929 roku prowadził tu pierwszy na „Jasnym Wybrzeżu” pensjonat czynny do dziś. Pierwszy dom wybudowany na „Jasnym Wybrzeżu” przez prywatnego inwestora Bolesława Klingera to Willa „Morskie
4
W 1939 roku hitlerowcy wkroczyli na te tereny, zdjęli z obelisku wykonanego z brązu orła    i wywieźli w niewiadomym kierunku. Tablicę udało się przechować przez okres wojny Kaszubom mieszkającym w pobliżu. Po II wojnie światowej tablica wróciła na swoje miejsce, długotrwałe poszukiwania orła prowadzone przez Zygfryda Prószyńskiego nie dały pozytywnych wyników. Dopiero 22 maja 1996 roku, dzięki staraniom Towarzystwa Miłośników Jastrzębiej Góry, które objęło patronatem obelisk, orzeł wykonany przez artystę plastyka Stanisława Szwechowicza na podstawie starych zdjęć, trafił na swoje miejsce. Uroczystego odsłonięcia dokonała senator Wanda Kostrzewa.
Mówiąc o dziejach Jastrzębiej Góry, koniecznie trzeba wspomnieć o sławnych Polakach, którzy odwiedzali te strony i rozsławili je w całej Polsce. Pierwszym, który urodę malowniczego krajobrazu ziemi kaszubskiej odkrył i postanowił nią zainteresować
L
isi Jar - Fot. Leonard Durczykiewicz (1939r.)
dyrygenta prof. Krzysztofa Pendereckiego z małżonką, którzy od 1967 roku przyjeżdżają do pensjonatu
„Leśna Perła”. Państwo Pendereccy pokochali nasze piękne morze i Jastrzębią Górę, są jej wierni do dziś. Jak mówią „w tym miejscu woda jest czystsza i chłodniejsza niż gdzie indziej, a plaża urocza”. W „Leśnej Perle” zostały skomponowane takie utwory jak: „Jutrznia” „Czarna Maska” i „Koncert Skrzypcowy”. Profesor Penderecki jest honorowym członkiem Towarzystwa Miłośników Jastrzębiej Góry i honorowym obywatelem miasta Władysławowo.
Od 2006 roku , kiedy to odbył się pierwszy festiwal w Jastrzębiej Górze, prof. Krzysztof Penderecki dyryguje największymi orkiestrami, takimi jak: Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach, Orkiestra    „Symfonietta”    Cracovia,    Polska    Orkiestra Kameralna Rajskiego z Sopotu i Narodowy Chór Polskiego Radia w Krakowie.
Na wszystkich koncertach Krzysztofa Pendereckiego kościół wypełniony jest po brzegi, artyści poczytają sobie za wielki zaszczyt występować u boku mistrza. Po II wojnie światowej Jastrzębia Góra znacznie się rozbudowała, stając się miejscem dostępnym dla wszystkich Polaków i turystów zagranicznych, których liczba z roku na rok wzrasta. Powstało tu i nadal powstaje wiele nowocześnie wyposażonych domów wczasowych, hoteli, pensjonatów i obiektów turystycznych.
Okresem największego rozwoju Jastrzębiej Góry były lata 60- te. 22 maja 1963 roku uzyskała status osiedla, w tym czasie została zelektryfikowana, otrzymała instalację wodno- kanalizacyjną, uruchomiono windę na plażę „Światowid”, wykonano trakt pieszy w stronę Lisiego Jaru. Wybudowano w centrum: pawilon handlowy, pocztę, ośrodek zdrowia i aptekę. Działa także komunikacja autobusowa PKS.
Jastrzębia Góra - Winda Światowid. Fot. M. Murman (Lata 60-te)
społeczeństwo polskie, literatów i malarzy był Bernard Chrzanowski, poznański adwokat i publicysta, poseł na sejm pruski. Drugim został Stefan Żeromski, który w latach 1920-24 przyjeżdżał do Gdyni Orłowa i do Helu. Ulubionym miejscem wycieczek był Przylądek Rozewie. Pokłosiem tych wypraw była pierwsza w naszej literaturze morska trylogia: „Wisła’ „Wiatr od morza” i „Międzymorze”.
W latach trzydziestych gościli w Jastrzębiej Górze sławni dziś malarze: Włodzimierz Nałęcz, który kupił działkę nad samym morzem i postawił tu swoją pracownię, Stefan Filipkiewicz, Wojciech Weiss, Ignacy Pieńkowski i inni. Powstałe tu wspaniałe dzieła zdobią dziś polskie muzea i galerie prywatne.
Jastrzębia Góry niczym magnez przyciągała nawet najwyższych dostojników II RP, jak Ignacego Mościckiego czy marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. Do nowych dziejów należy dopisać światowej sławy kompozytora i
Jastrzębia Góra - Widok na J.G. Tomasz Hoffmann (Lata 30-te)
5
29 listopada 1973 roku na skutek reformy administracyjnej kraju Jastrzębia Góra została włączona w organizm miejski Władysławowa. Tempo rozwoju zostało zwolnione.    Od 2000 roku w Jastrzębiej Górze przeprowadzono modernizację 10 ulic, z czego 7 sfinansował Urząd Miejski we Władysławowie a 3 zostały sfinansowane przez Ministerstwo Finansów.
Zarząd Dróg Wojewódzkich położył nawierzchnię oraz chodniki na odcinku od ulicy Puckiej do ulicy Derdowskiego. Z funduszy Starostwa Powiatu Puckiego wykonano tunel łączący wąwozy pod ulicą Pucką, jak również położono asfalt i chodniki na całej długości ulicy.
Spółka „Ekowik” wybudowała stację uzdatniania wody. Urząd Morski prowadzi od wielu lat umocnienie klifu gabionami i drenaż. Działania natury są tak silne, że trudno je okiełzać. Samorządy się zmieniały, lecz niektórzy ludzie pełnili swoje funkcje przez kilkanaście lat. Wymienić tu należy Pana Jacka Ciskowskiego - 19 lat w samorządzie, w tym 11 lat jako przewodniczący oraz Pana Romana Kużel – senior, który przez 16- lat oddawał się pracy w samorządzie.
wysokiej klasy organy koncertowe, które    zadedykowane zostały największemu Miłośnikowi Jastrzębiej Góry, prof. Krzysztofowi Pendereckiemu , na Jego 75 urodziny.
Od 1989 r. działa    Towarzystwo    Miłośników Jastrzębiej    Góry,    którego    głównym    celem    jest popularyzowanie walorów rekreacyjno - wypoczynkowych, a nawet uzdrowiskowych oraz integrowanie mieszkańców wokół istotnych spraw dotyczących rozwoju i kultury Jastrzębiej Góry.
W ciągu 22 lat działalności wymienimy najważniejsze osiągnięcia: - zorganizowanie w latach 1992-2001 dwunastu Nadmorskich Spotkań z dziennikarzami
- z cyklu "Kroniki XX wieku" wydanie "Kroniki Jastrzębiej Góry", którą z polskich miast posiada tylko Kraków i W arszawa - wykonanie nowego orła i usadowienie go na obelisku Zygmunta III Wazy w Lisim Jarze
- zorganizowanie w 1992 roku przy współpracy z Promocją Miasta I- szego koncertu
organowego w jastrzębiogórskim kościele, odbywały się one przez 17 lat - w latach 1993-2001 przeprowadzane były konkursy na "Mister Obiektu Wczasowego"
- organizowane są bale andrzejkowe i karnawałowe , z których całkowity dochód przeznaczony jest na utrzymanie biura i informacji turystycznej - w 1996 z inicjatywy Towarzystwa zostaje odsłonięta tablica pamiątkowa na willi Mewa w O.W. Bałtyk, poświęcona marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu
- w 2001 roku zorganizowanie uroczystej sesji wyjazdowej z okazji 80- lecia Jastrzębiej Góry oraz odsłonięcie tablicy pamiątkowej "Gwiazdy Północy" - zainicjowanie forum naukowego na temat punktu najdalej wysuniętego na północ Rzeczpospolitej Polski
-w 2002 roku wybudowanie ze sprzedaży cegiełek obelisku "Gwiazda Północy",
- wydanie "Certyfikatów pobytu w Jastrzębiej Górze" -w wersji językowej: polskiej, angielskiej i niemieckiej
-od 2002 roku organizowanie integracyjnych festynów kaszubskich oraz cyklicznych spotkań z seniorkami z okazji Święta Kobiet, które cieszą się ogromną popularnością. Największym    zadaniem    dla    T owarzystwa    było zorganizowanie w latach 2007-2008 przy współpracy z proboszczem o. Józefem Łągwą Międzynarodowych Letnich Festiwali Muzycznych „ Muzyka i Słowo u Jezuitów.” Festiwal przysparza Jastrzębiej Górze splendoru, jest dużą promocją naszej gminy i powiatu. Uczestniczą w nim wielkie sławy naszej kultury, znakomici artyści z kraju, jak i z
Jastrzębia Góra - Plaża (1934 r.)
Na Jasnym Wybrzeżu prywatni właściciele ofiarowali działki pod budowę kościoła. 20.07.1985 r. położono kamień węgielny pod kościół. Budowniczym świątyni był proboszcz o. Władysław Kaszycki. Kościół jest dwupoziomowy , w górnej kondygnacji jest około 1000 miejsc siedzących , natomiast w dolnym kościele około 450 miejsc.
Parafia jest pod wezwaniem św. Ignacego Loyoli. W górnej części kościoła znajduje się zabytkowy obraz patrona namalowany w 1850 r .przez malarza Pietrowskiego. Płótno z wizerunkiem świętego przywiózł o. Władysław Kaszycki , pochodzi ono z rozebranego przez hitlerowców kościoła w Bydgoszczy. Po zabiegach konserwatorskich obraz został oprawiony w piękną złoconą ramę ufundowaną przez parafianina Jana Hepka, który również partycypował w kosztach marmuru na prezbiterium przy tabernakulum. Konsekracja kościoła odbyła się w 2001 roku.
Od momentu przybycia w 2005 r. proboszcza o. Józefa Łągwy kościół stał się znaczącym miejscem Kultury. Proboszcz    zainicjował    Międzynarodowy    Letni    Festiwal Muzyczny „ Muzyka i Słowo u Jezuitów” skupiający światowej sławy artystów , takich jak: prof. Krzysztof Penderecki, prof. Teresa Żylis Gara , tenor Wiesław Ochman , tenor Marek Torzewski, aktorzy: Anna Dymna, Krzysztof Kolberger, Olgierd Łukaszewicz, Jerzy Zelnik, piosenkarze: Eleni, Edyta Geppert, Anna Szałapak i wielu innych .
Dzięki staraniom o. Józefa Łągwy sprowadzono do kościoła
Jastrzębia Góra - Plaża (1934 r.)
6
Zespół piłki nożnej „Jastrząb” Jastrzębia Góra – 1989r.
zagranicy. We wrześniu 2009 roku odbyły się uroczystości z okazji 20 – lecia Towarzystwa, na tę okoliczność wydane zostały medale pamiątkowe i odznaki oraz biuletyn. Za działalność kulturalną 4 lutego br. Towarzystwo zostało nagrodzone wyróżnieniem
w konkursie powiatowym o Bursztynową Kogę. Natomiast za organizację festiwalu prezes Edwarda Hepek –Cymer otrzymała pamiątkowy brązowy medal papieski. Towarzystwo ma 84 członków plus 8 członków honorowych, oparte jest na pracy społecznej wielu osób, połowę stanowią mieszkańcy Trójmiasta, Warszawy i innych miast kraju. Wszyscy kochamy Jastrzębią Górę i dajemy jej całe nasze serce.
Od wielu lat wspaniały klif narażony jest na niszczycielską działalność Bałtyku, co budzi niepokój mieszkańców mających swe domy w jego pobliżu . W 1990 r. powstało Towarzystwo Ratowania Klifu, którego prezesem była Pani Krystyna Kopaczyńska. Główną troską była ochrona przed dewastacją człowieka i abrazją morza oraz zainspirowanie do działania urzędów odpowiedzialnych za ochronę klifów. Dzięki bardzo aktywnej i ofiarnej pracy członków Towarzystwa w 1994 r. miejsce największego zagrożenia na odcinku 200 m w rejonie szkoły podstawowej testowo zostało umocnione gabionami. Test wypadł zadawalająco i dlatego umocnienia przedłużono w następnych latach w rejonie O.W. Bałtyk. Partycypowano także w kosztach położenia instalacji burzowej na ul. Słowackiego.
Dziękujemy Towarzystwu za ich trud i starania, które trwały do 2005 r. Praca nad umocnieniami klifu trwa nadal, nieustannie walczymy z przyrodą, która nie daje się okiełznać.
Ochotnicza Straż Pożarna spieszy z pomocą na każde wezwanie, założona w 1969 r. na dzień dzisiejszy liczy 43 strażaków w jednostce podstawowej w tym 5 honorowych i 10 członków Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. Nie tylko gaszą pożary, ale biorą czynny udział w akcjach ratowniczych i usuwaniu skutków klęsk żywiołowych. Trzeba przyznać, że sprzęt jakim posługują się nie należy do najmłodszych, często się psuje, lecz nasze Zuchy starają się wykonać wszelkie prace naprawcze we własnym zakresie, tak jak wcześniej włączyli się w budowę remizy strażackiej. Społeczeństwo w podziękowaniu za ich zaangażowanie w 1994 r. ufundowało sztandar. Nasza jednostka posiada trzy wozy strażackie, drużyna ciągle się szkoli, bierze udział w turniejach pożarniczych, zajmując czołowe lokaty.
5 listopada 2001 roku powołany został w Jastrzębiej Górze Oddział Zrzeszenia Kaszubsko Pomorskiego, w tym roku obchodzić będzie jubileusz 10- lecia swojego istnienia. Członkowie starają się aktywnie uczestniczyć w życiu mieszkańców, opierając swą pracę nie tylko na działalności statutowej, lecz trwale wpisując się    w organizację stałych imprez i uroczystości Jastrzębiej Góry.
Cyklicznie    organizowane    są:    Dzień    Seniora,    spotkania opłatkowe. ZK-P obejmuje patronat nad niektórymi koncertami festiwalowymi. Powstał też zespół folklorystyczny pieśni i tańca. Na Promenadzie Światowida ustawiony został kamień z „Nutami Kaszubskimi” a na dziesięciolecie powołania oddziału planowana jest uroczystość poświęcenia sztandaru.
W 2003 r, z inicjatywy 8 osób powstała Fundacja Rozwoju Jastrzębiej Góry, jej celem jest promocja , rozwój i integracja naszej miejscowości. Realizowane przez Fundację przedsięwzięcia to:
- dążenie do odbudowy ścieżki spacerowej wzdłuż korony klifu - prace nad planami i lokalizacją windy plażowej - patronat nad niektórymi koncertami festiwalowymi -    organizowanie    wycieczek    i    prowadzenie    informacji turystycznej
-    wydawanie    bezpłatnej    gazetki    V ADEMECUM    TURYSTY